20+ Đặc sản Quảng Trị Tuyệt Vời Nhất

 
Quảng Trị đất lửa ngày xưa ngày nay nổi tiếng không chỉ với những điểm đến thu hút khách du lịch tham quan, cảnh núi non và đất trời hùng vĩ và khám phá văn hóa phong phú mà Quảng Trị cũng rất nổi tiếng với những đặc sản nổi danh gây thương nhớ. Vậy Quảng Trị có gì ngon? Cùng Vuadacsan khám phá về các đặc sản Quảng Trị nổi bật trong bài viết này nhé.
 
Nếu bạn có dịp ghé thăm Quảng Trị đừng quên thưởng thức các món ăn đặc sản nơi đây để không phải “tiếc hùi hụi” vì lỡ bỏ qua nhé.
 

1. Thịt trâu lá trơng –  đặc sản Quảng Trị nổi tiếng

 
Chỉ với 2 nguyên liệu dân giã chính là thịt trâu và lá trơng nhưng món Thịt trâu lá trơng hiện đang là món ăn đặc sản Quảng Trị được nhiều du khách yêu thích nhất. 
Thịt trâu có nhiều chất dinh dưỡng và góp phần giúp chữa được nhiều bệnh như đau lưng, phù chân hay phong thấp,…. Còn lá trơng là loại lá rừng mọc hoang khắp Quảng Trị. Khi kết hợp lại với cachs riêng của người Quảng Trị tạo nên món ăn thơm ngon đặc biệt. Ở Quảng Trị thịt trâu thường được nướng hoặc xào với lá trơng. 
 
Đặc sản Quảng Trị - Thịt trâu lá trơng
Đặc sản Quảng Trị – Thịt trâu lá trơng(ảnh st)
Với thịt trâu nướng lá trơng bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thơm nguyên sinh của thịt trâu thưởng thức cùng rau sống, ớt xanh và nước tương pha tương ớt. 
Với thịt trâu xào lá trơng sẽ thêm sự đậm đà, thấm đẫm vị thịt trâu cùng gia vị và hương thơm nức lòng thực khách.
Món này vừa ngọt ngọt, thơm thơm, cay cay mà ăn vào những ngày lạnh trời thì đúng là không thể hấp dẫn hơn.
 

2. Cháo vạt giường – Nghe đã thấy tò mò

 
Cháo vạt giường (hay cháo vạc giường) Quảng Trị được nấu từ sợi bột gạo và cá lóc, người dân địa phương gọi là cháo cá. Bạn có thể tìm được món ăn này vào bất cứ mùa nào quanh năm tại các quán nhỏ ven đường. 
 
Cháo vạt giường - Đặc sản đặc biệt Quảng Trị
Cháo vạt giường – Đặc sản đặc biệt Quảng Trị(ảnh st)
Món cháo vạt giường với một nhúm sợi vạt giường, thêm cá lóc và hành ngò, ớt tươi rồi đổ nước dùng vào ăn ngay khi nóng thì thật hấp dẫn với vị cay nóng mặt, bỏng lưỡi  vừa ăn vừa hít hà luôn.
 

3. Bún hến Mai Xá – Bạn đừng nên bỏ lỡ

 
Bún hến Mai Xá cũng là một trong những món đặc sản Quảng Trị nổi tiếng. Món ăn này dân giã bình thường nhưng lại được nhiều du khách yêu thích bởi hương vị thơm ngon, bổ dưỡng với giá thành lại rẻ.
Bún hến Mai Xá có nguyên liệu chính là con chắt chắt, là một loài nhuyễn thể giống hến, sống ở nước vùng lợ, chúng rất giàu chất đạm. Sau khi chắt chắt được vớt từ sông lên, đem rửa sạch cát và nhớt trong bụng chúng rồi  cho vào nồi nước luộc chín cho đến khi những con chắt chắt há miệng thì lấy phần thịt bên trong ra. 
Sau đó phần thịt chắt chắt đem xào với các loại gia vị và hành thơm. Còn nước luộc còn lại được thêm gia vị và gừng tươi để làm nước dùng. Bây giờ chỉ cần cho bún vào tô và rải chắt chắt xào lên trên, chan nước dùng là có tô bún hến Mai Xá chuẩn vị.
 
Đặc sản bún hến Mai Xá Quảng Trị
Đặc sản bún hến Mai Xá Quảng Trị(ảnh st)
Món bún hến Mai Xá này có thể ăn cùng với rau sống, bỏ thêm tương ớt hay xì dầu…theo sở thích cá nhân.
 

4. Canh ám làng Lam – Ngon tuyệt cú mèo

 
Thêm một món tuyệt ngon không nên bỏ qua đó là Canh ám làng Lam, món ăn đặc sản Quảng Trị hấp dẫn.
Canh ám được nấu từ hai loại nguyên liệu chính là cá lóc và rau Sông. Cá lóc để nấu canh sẽ là cá lóc đồng và sẽ ngon hơn nếu cá có trứng. Còn rau Sông cần lấy rau vừa hái từ trên cây tươi sống, đem rửa sạch. 
 
Canh ám làng Lam - Đặc sản Quảng Trị
Canh ám làng Lam – Đặc sản Quảng Trị(ảnh st)
Thưởng thức canh ám làng Lam bạn sẽ cảm nhận được vị béo của cá, vị chua nhạt cùng vị chát của rau, ăn kèm với cơm trắng hay rau sống tuyệt ngon. Món canh này được người Quảng Trị dùng phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày, các ngày giỗ và Tết.
 

5. Bánh ướt Phương Lang Quảng Trị – dân dã mà đặc biệt

 
Ngôi làng Phương Lang có phong cảnh tuyệt đẹp, yên bình và còn có món bánh ướt ngon nức tiếng. Bánh ướt Phương Lang được làm từ gạo với kỹ thuật tráng bánh có chút đặc biệt. Bánh ướt sẽ được tráng cách thủy trên một lớp vải có độ dày vừa phải, khi chín được vớt ra xếp chồng lên nhau. Để làm món này, thợ làm bánh cần phải khéo tay để bánh có được độ ngon và bánh không bị quá dày hay quá mỏng. 
 
Bánh ướt phương lang - Đặc sản Quảng Trị
Bánh ướt phương lang – Đặc sản Quảng Trị(ảnh st)
Khi dùng bánh ướt Phương Lan ta tách từng lớp bánh ra rồi cuộn với thịt heo ba chỉ cùng chút rau sống tươi ngon thêm nước chấm chua chua, ngọt ngọt, cay cay rất là thú vị.
 

6. Mít thấu – Cực kỳ hấp dẫn

 
Mít thấu một trong những món ăn đặc sản Quảng Trị rất dân dã nhưng lại phổ biến trong các nhà hàng ở vùng đất này, hay còn được gọi là mít trộn.
Các nguyên liệu làm nên món này rất gần gũi như: mít non được lựa chọn kỹ càng, da heo, đậu phộng, rau sống, miến hay mì,…Mít non đem luộc chín, vớt ra, lột vỏ và cắt nhỏ cả múi lẫn hột mít. 
Sau đó cho mít vào nồi đã phi hành và xào cùng với những gia vị khác như ớt, mắm,…giúp cho hương vị đậm đà hơn. Thêm vào đó, da heo cũng được luộc chín, cắt nhỏ và cho vào chảo xào với gia vị. Miến cũng được luộc chín, đem xào với gia vị cho đến khi ngả sang màu vàng. Cuối cùng đem gộp các nguyên liệu đã chế biến vào để trộn đều và thưởng thức. 
 
Đặc sản Quảng Trị - Mít thấu
Đặc sản Quảng Trị – Mít thấu(ảnh st)
Ăn món mít thấu bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt bùi của mít, cùng miến dai dai, da heo giòn giòn, đậu phộng thơm thơm, ôi vô cùng hấp dẫn luôn. Nếu có dịp qua đất Quảng Trị đừng quên thưởng thức món ngon này bạn nhé. 
 

7. Bánh đúc rau câu – Đặc sản tuyệt vời

 
Bãi tắm biển Cửa Tùng, thị xã Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị nơi có những dải bờ biển đẹp và nguồn rong biển tuyệt vời. Người dân đã sáng tạo nên món bánh đúc rau câu rong biển hấp dẫn ấy. 
Quá trình hái và chế biến rong biển mất nhiều sức lực, nắng gió, sóng biển dập vùi. Sau đó rong biển được ngâm trong nước gừng để giảm vị mặn và rửa sạch. 
Tiếp đó, rong biển được băm nhỏ và cho vào nồi đun nóng đến khi thấy rong biển mềm, đặc, sánh lại. Có thể cho thêm đường vào để cho rau câu ngọt hơn.
 
Bánh đúc rau câu rong biển - Đặc sản độc lạ Quảng Trị
Bánh đúc rau câu rong biển – Đặc sản độc lạ Quảng Trị(ảnh st)
Món Bánh đúc rau câu này có màu xanh ngọc bích của rong biển trông rất đẹp mắt, hấp dẫn, thanh mát và ngọt dịu.
 

8. Bánh bột lọc Mỹ Chánh – Cuốn hút vô cùng

 
Bánh bột lọc, món bánh đục đục trong trong luôn hấp dẫn vô cùng, và Bánh bột lọc Mỹ Chánh càng hấp dẫn hơn với màu cam tươi của tôm và nhân bên trong và lớp bột màu trắng ngà, mềm mềm và dai dai bên ngoài được làm từ củ sắn mài. Bánh được gói rất cẩn thận, kích thước nhỏ vừa ăn, trong suốt có thể thấy được con tôm và lát thịt ăn với trái ớt xanh vô cùng hấp dẫn.
 
Bánh bột lọc Mỹ Chánh - ĐẶc sản nổi tiếng Quảng Trị
Bánh bột lọc Mỹ Chánh – ĐẶc sản nổi tiếng Quảng Trị(ảnh st)
Bánh bột lọc Mỹ Chánh, Quảng Trị mang hương vị rất riêng từ củ sắn mài ít có mùi chua và nồng. Nhân bánh làm từ nhiều nguyên liệu khác nhau như thịt lợn, thịt gà, tôm và đậu xanh,…thái nhỏ ướp gia vị rồi xào chín tới.
Thưởng thức món bánh thơm ngon, béo béo, cay cay rất thú vị và rất là cảm phục tay nghề làm bánh của người dân Quảng Trị. Món đặc sản này bạn mua về làm quà là hết sẩy luôn nhé.
 

9. Bún nghệ – Thật sự đặc biệt

 
Nói về các món ăn đặc sản Quảng Trị thì không nên bỏ qua món bún nghệ mang hương vị cay nồng của nghệ tươi Vĩnh Linh, tiêu xanh vùng Cùa và hương vị của đất Quảng Trị. 
Bún nghệ gồm những nguyên liệu chính như: lòng heo, bún, nghệ tươi Vĩnh Linh giã nhỏ và tiêu xanh vùng Cùa. Lòng heo sẽ được làm sạch, cắt miếng vừa ăn và ướp cùng các loại gia vị khác nhau. Nghệ tươi trồng trên đất đỏ Vĩnh Linh có củ nhỏ nhưng vị cay nồng đem cạo sạch vỏ nghệ tươi rồi đập dập và băm nhỏ. 
Khi lòng heo đã thấm gia vị sẽ được đem xào cùng với hành tím, tỏi cho săn lại sau đó cho thêm nghệ băm nhỏ vào xào cho đến khi chín. Rồi lại cho bún vào xào tiếp cho đến khi sợi bún khô, cháy cạnh và tỏa mùi thơm nồng rồi nêm thêm gia vị. 
 
Đặc sản Quảng Trị - Bún nghệ
Đặc sản Quảng Trị – Bún nghệ(ảnh st)
Một tô bún nghệ thành phẩm với màu vàng tươi, chan chút nước mắm ớt cay nồng, chút ngò xanh, tiêu xanh, tiêt bột thật khó lòng cưỡng nổi.
 

10. Bắp hầm – Đơn giản mà quá ngon

 
Bắp hầm Quảng Trị được biết đến là một trong những món ăn đặc sản độc lạ. Cách chế biến món ăn đặc sản này cũng khá đơn giản nhưng yêu cầu phải thật tỉ mỉ để chọn những hạt bắp chất lượng đem đãi sạch và ngâm nước qua một đêm. Mai sáng vớt ra nồi hầm đến khi  bắp chín thì cho những nguyên liệu, gia vị đã chuẩn bị sẵn như đậu xanh, tiêu, đường, muối và vừng vào trộn đều. Một gói bắp hầm đặc sản Quảng Trị với đủ vị từ các nguyên liệu, cái bùi của bắp và đậu, vị ngọt của đường và vị của muối mặn vô cùng thơm ngon.
 
Bắp hầm cũng là một đặc sản đặc trưng của Quảng Trị
Bắp hầm cũng là một đặc sản đặc trưng của Quảng Trị(ảnh st)
 
Ngoài những món ăn dẫn dã và thơm ngon vừa kể trên thì bánh kẹo đặc sản Quảng Trị cũng được rất nhiều du khách yêu thích và hay mua về làm quà. Điển hình có những loại như: 
 

11. Bánh tu huýt – Lạ và ngon cực kỳ

 
Bánh tu huýt từ lâu là món bánh đặc sản quen thuộc gắn liền với tuổi thơ của người dân xứ Quảng, loại bánh đặc biệt ngay từ cái tên. 
Bánh tu huýt được làm từ bột sắn hoặc bột khoai hoặc trộn cả hai loại bột này. Để làm ra những chiếc bánh tu huýt thơm ngon, cần chọn những củ khoai, củ sắn chất lượng, không bị sâu hay bị hư. 
Sau đó đem thái mỏng, phơi khô rồi dự trữ cho đến mùa đông mới đem ra để làm bánh tu huýt. 
Củ khoai, sắn khô được xay thành bột và trộn với đường mía, thêm nước vào nhào bột cho đến khi bột đã dẻo, mịn thì sẽ nắm vào một trong những chiếc đũa hoặc ngón tay rồi rút ra tạo thành lỗ tại chính giữa và cho bánh vào nồi hấp.
 
Bánh tu huýt - Bánh đặc sản Quảng Trị
Bánh tu huýt – Bánh đặc sản Quảng Trị(ảnh st)
Bánh thành phẩm sẽ có màu nâu và tỏa hương thơm phức mùi khoai hòa với vị ngọt của đường mía rất là bắt miệng luôn. Ở miền hà Tĩnh cũng có loại bánh được làm tương tự nhưng thường được gọi là bánh tu hú. 
 

12. Bánh ít lá gai – Đặc sản Quảng Trị quen thuộc

 
Bánh ít lá gai, một loại bánh đặc sản Quảng Trị truyền thống luôn có trong các dịp lễ Tết ở nơi đây. Khi thưởng thức món bánh này bạn sẽ cảm nhận được độ dẻo dẻo, bùi bùi và thơm mùi lá gai thêm vị ngọt của nhân đậu, nếp rất ngon miệng và đậm chất bình dị và mộc mạc của con người xứ Quảng.
 
Món bánh ít lá gai - Ngong nổi tiếng xứ Quảng
Món bánh ít lá gai – Ngong nổi tiếng xứ Quảng(ảnh st)
Món bánh này là lựa chọn tuyệt vời để mua làm quà quê cho người thân bạn bè đấy nhé. Nếu có dịp qua đây bạn nhớ mua về thưởng thức nhé.
Bên cạnh các loại bánh thì trái cây cũng là một lựa chọn tuyệt vời để bạn mua làm quà khi đi qua miền Quảng Trị. Ở đây cũng có rất nhiều loại trái cây ngon. Bạn có thể tham khảo vài loại sau đây nha.
 

13. Thanh long ruột đỏ – Trái cây tuyệt vời Quảng Trị

 
Khi nhắc đến trái cây đặc sản Quảng Trị chắc chắn nhiều người sẽ nghĩ tới thanh long ruột đỏ đầu tiên. Loại thanh long này có vị ngọt thanh mát và mềm nên được rất nhiều du khách yêu thích và chọn mua.
 
Thanh long ruột đỏ Quảng Trị
Thanh long ruột đỏ Quảng Trị(ảnh st)
Thanh long ruột đỏ Quảng Trị chứa nhiều Vitamin như Vitamin B1, Vitamin B2, Vitamin B3 và Vitamin C và cung cấp nhiều khoáng chất thiết yếu như Canxi, sắt hay Photpho cho cơ thể. Ăn thanh long ruột đỏ hàng ngày rất tốt cho tim mạch, giảm đau xương khớp và phòng ngừa ung thư, giảm cân hay ngăn ngừa tiểu đường và làm đẹp da cho các chị em. 
 

14. Dưa hấu – Bạn nên thử

 
Dưa hấu thì nhiều nơi có, tuy nhiên dưa Quảng Trị to, ruột đỏ, nhiều nước, ngọt và thơm nên được rất nhiều khách lựa chọn. Đây cũng là loại cây kinh tế của người dân vùng Quảng. Nếu có dịp ghé thăm Quảng Trị thì đừng quên thưởng thức một trái dưa hấu hay mua về làm quà cho gia đình, bạn bè bạn nhé. 
 
Dưa hấu Quảng Trị to và ngon ngọt
Dưa hấu Quảng Trị to và ngon ngọt(ảnh st)
 

15. Xoài tượng – Nổi tiếng thơm ngon

 
Xoài tượng Quảng Trị trái to, dáng bầu, phìm to ở cuống và vuốt xuống cuối trái hơi cong, da màu xanh, trơn đẹp, độ cứng vừa phải. Ăn xoài tượng sẽ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, tốt cho mắt, tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa đột quỵ và giảm mỡ trong máu,… Đây cũng là loại trái cây đặc sản xứ Quảng Trị đã rất nổi tiếng. 
 
Xoài Quảng Trị - Trái cây ngon xứ Quảng
Xoài Quảng Trị – Trái cây ngon xứ Quảng(ảnh st)
 

16. Nho Quảng Trị – Rất nhiều giá trị

 
Nho phát triển rất tốt tại đất Quảng Trị và cũng được xem là một loại đặc sản. Nho Quảng Trị có vị ngọt thanh khiết, mùi thơm dịu dịu, vỏ dày, bóng nên khi ăn rất giòn và có hạt bên trong. Nho có giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao mang lại nhiều lợi ích cho đời sống ở đây.
 
Nho - Loại trái cây thơm ngon giá trị
Nho – Loại trái cây thơm ngon giá trị(ảnh st)
Khách đến Quảng Trị cũng thường chọn nho làm món quà mua về biếu bạn bè anh em rất nhiêu.
 

17. Bưởi Quảng Trị – Không hổ danh đặc sản đát Quảng

 
Bưởi Quảng Trị cũng là loại trái cây đặc sản nổi tiếng không kém và gây ấn tượng. Những quả bưởi tròn đẹp mắt và khi chín có màu xanh vàng hấp dẫn  cũng là loại trái cây đặc sản thường được du khách mua làm quà để tặng gia đình, bạn bè. 
 
Bưởi Diễn - Danh trái của Quảng Trị
Bưởi Diễn – Danh trái của Quảng Trị(ảnh st)
 

18. Bơ Sáp Quảng Trị – Đặc biệt và ngon

 
Bơ sáp Quảng Trị không tròn xoe cũng không thon dài mà lại có lớp vỏ bên ngoài thô ráp nhưng thịt chắc, cầm rất nặng tay. Thịt bơ sáp khi chín rất mềm, mướt và béo ngậy, có thể ăn trực tiếp hay chế biến làm sinh tố, Salad hay ăn kèm bánh mì đều mang đến hương vị hấp dẫn và có lợi cho sức khỏe. Đây cũng là loại tría cây rất đáng ăn thử khi bạn có dịp tới nơi này.
 
Bơ sáp Quảng Trị - Một trong những loại trái cây ngon
Bơ sáp Quảng Trị – Một trong những loại trái cây ngon(ảnh st)
 
Không chỉ những đặc sản tươi, đồ khô Quảng Trị cũng là lựa chọn hàng đầu của nhiều du khách khi kết thúc chuyến thăm. Bạn có thể tham khảo một số loại đặc sản khô Quảng Trị nổi tiếng như:
 

19. Café Khe Sanh – Nổi tiếng thơm ngon

 
Vùng đất Huyện Hướng Hóa, Quảng Trị được biết là một trong những vùng trọng điểm trồng cà phê Arabica của Việt Nam. Đặc biệt trong số đó là thương hiệu Café Khe Sanh, đã có cách đây hơn một trăm năm và qua thời kỳ các đồn điền do người Pháp cai quản Café Khe Sanh đã trở nên nổi tiếng và được nhiều du khách tìm kiếm chọn mua.
 
Cà phê Khe Sanh thơm ngon nức tiếng
Cà phê Khe Sanh thơm ngon nức tiếng(ảnh st)
Nếu bạn có dịp ghé thăm Quảng Trị thì có thể tìm đến các quán cà phê thưởng thức hoặc chọn mua Café Khe Sanh về làm quà nhé. 
 

20. Hồ tiêu đỏ Vĩnh Linh – Đặc trưng Quảng Trị

 
Hồ tiêu đỏ Vĩnh Linh là loại đặc sản tại Quảng Trị có mùi thơm và vị cay đặc trưng mà không nơi nào có. Đây sẽ là một món quà tặng rất đặc biệt mà bạn có thể giành cho người thân và bạn bè của mình nếu có dịp du lịch qua đây.
 
Hồ tiêu Vĩnh Linh - đặc sản làm quà lý tưởng
Hồ tiêu Vĩnh Linh – đặc sản làm quà lý tưởng(ảnh st)
 

21. Cao chè lá vằng – Vị thuốc tuyệt vời

 
Cây chè vằng theo Đông Y là loại chè có tính mát, giúp thanh nhiệt, trừ độc, mát gan, ngăn ngừa mụn nhọt và giúp ăn ngon, ngủ ngon hơn và Quảng Trị được biết đến là xứ sở của loại cây này.
Chè lá vằng còn có tác dụng lợi sữa cho bà mẹ sau sinh và giúp giảm cân hiệu quả nữa nên nó được sử dụng rộng rãi trong các gia đình ở Quảng Trị. Ngày nay, lá chè vằng còn được cô đặc thành cao hay còn được gọi là cao chè vằng hay sấy khô thành trà lá vằng là một loại đặc sản Quảng Trị nổi tiếng.
 
Cao chè lá vằng đặc sản nổi tiếng Quảng Trị - Món quà cho sức khỏe
Cao chè lá vằng đặc sản nổi tiếng Quảng Trị – Món quà cho sức khỏe(ảnh st)
Từ năm 2016, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ Quảng Trị cũng đã nghiên cứu và sản xuất thành công sản phẩm chè vằng hòa tan. Bạn có thể lựa chọn sản phẩm chè vằng dưới dạng sấy khô thành trà hay chè vằng hòa tan để mua làm quà cho gia đình, bạn bè đều rất tuyệt vời. Món quà mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đối với nhiều độ tuổi.
 

22. Rượu Kim Long – Món quà thú vị

 
Quảng Trị cũng có rượu ngon, và đó là rượu Kim Long, loại rượu được nấu theo phương pháp truyền thống tại làng Kim Long, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng. 
Rượu Kim Long được đánh giá cao với vị cay đặc biệt từ nguồn nước chỉ có ở làng Kim Long và chất lượng rượu nổi tiếng thời Pháp thuộc. 
 
Rượu Kim Long - Đặc sản Quảng Trị
Rượu Kim Long – Đặc sản Quảng Trị( ảnh st)
Rượu Kim Long mang đến vị cay dịu khiến người uống say ngầm, say đậm. Thế nhưng, khi uống say lại không khiến ta bị đau đầu. Có dịp tới đất Kim Long bạn có thể chọn mua rượu Kim Long ở các hàng quán hay đại lý bán rượu gạo Kim Long để làm quà biếu đặc biệt nhé. 
 
Trên đây bài viết đã điểm danh 22 món ngon đặc sản Quảng Trị mà bạn nên thưởng thức một lần khi có thể nhé. Hy vọng thêm chút cẩm năng cho bạn đọc về đặc sản vùng miền nước ta. Nếu bạn biết thêm món đặc sản tuyệt vời khác hãy để lại thông tin góp ý giúp mình hoàn thiện thêm bài viết nhé.
 
Bạn cũng có thể ghé qua cửa hàng đặc sản của vuadacsan.org để chọn mua những đặc sản vùng miền thơm ngon nếu chưa co dịp đi du lịch nhé. Cám ơn bạn đã ghé thăm.